ဒုုိင္ယာရီအပုုိင္းအစေလးမ်ား (၃၁) နယ္သာန္လား ေဟာ္လန္လား

မိမိငယ္စဥ္က မႏ ၱေလးျမိဳ ႔တြင္ဘာသာေဗဒသင္တန္းတက္စဥ္ဝယ္ ဆရာဦးျမင့္ေဆြ 

(လန္ဒန္) ကေျပာဖူးသည္။ “အရွင္ဘုုရားတုုိ႔ Nether ဆုုိတာ ငရဲကုုိေျပာတာ၊ 

Land ဆုုိတာကုုန္းေျမ၊ ပင္လယ္ေရျပင္ရဲ့ေအာက္မွာ ရွိေနတာေၾကာင့္ 

ငရဲတုုိင္းျပည္လုုိ႔ေခၚတာ” တဲ့။ သကၠဋဘာသာ ပါဠိဘာသာႏွင့္အဂၤလိပ္ဘာသာတုုိ႔ကုုိ

ပူးတြဲ၍ပုုိ႔ခ်ေသာဘာသာေဗဒသင္တန္းျဖစ္သျဖင့္ ဆရာသည္ဘာသာေဗဒ

ဆန္ဆန္ၾကံဆကာေျပာလုုိက္ျခင္းျဖစ္မည္ထင္သည္။ မည္သုုိ႔ဆုုိေစ 

ထုုိစဥ္ကတည္းက နယ္သာလန္သုုိ႔သြားေရာက္လည္ပတ္ခ်င္ေသာစိတ္ဆႏၵသည္ အျမဳေတအျဖစ္ျဖင့္ရင္တြင္းဝယ္ကိန္းေအာင္းေနခဲ့သည္။

ထုိဆႏၵအျမဳေတသည္ ယခုေတာ့လက္ေတြ႔ဘဝသရုုပ္ျဖစ္ခဲ့ျပီ။ 

ဒကာဦးထြန္းေအာင္ႏွင့္ဒကာမေဒၚေအးေအးစုုိးမိသားစုုတုုိ႔၏သဒၶါတရားသည္

မိမိရင္တြင္းဝယ္ကာလၾကာျမင့္စြာတိတ္တခုုိးကိန္းေအာင္းေနခဲ့ေသာ

ဆႏၵအျမဳေတကုိ လက္ေတြ ႔ဘဝသရုုပ္ေပၚေအာင္ျဖည့္ဆည္းေပးလုုိက္ျခင္း

ျဖစ္သျဖင့္ေက်းဇူးအထူးတင္မိသည္။ တဆက္တည္းပင္ ဒကာဦးထြန္းေအာင္မိသားစုုႏွင့္

ဓမၼမိတ္ေဆြဒကာဒကာမမ်ားျဖစ္ႏုုိင္ေစရန္ မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ၾကေသာဖင္လန္ႏုုိင္ငံမွ ဦးေဇာ္ဝင္းမိသားစုုႏွင့္ဦးေက်ာ္ေဌးမိသားစုုကုုိလည္းေက်းဇူးတင္ေၾကာင္းေျပာလုုိပါသည္။ ဤခရီးစဥ္အတြက္အဖက္ဖက္မွျပည့္စုုံေစရန္ အျခားဝုုိင္းဝန္းကူညီေဆာင္ရြက္

ေပးၾကေသာဒကာဒကာမမ်ားကုုိလည္းေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း

ထပ္ေလာင္း၍ေျပာလုုိပါသည္။

အမွန္ဆုုိေသာ္ နယ္သာလန္သည္ ပင္လယ္ေရျပင္ေအာက္ေရာက္ေနေသာႏုုိင္ငံ

ဟုုဆုုိေသာ္လည္း တႏုုိင္ငံလုုံးသည္ပယ္လယ္ေရျပင္ေအာက္ေရာက္ေနသည္

မဟုုတ္ဘဲ အခ်ိဳ ႔ေသာျမိဳ ႔တုုိ႔သာေရာက္ေနၾကသည္ဟုုသိရသည္။ 

ပင္လယ္ေရျပင္ေအာက္နိမ့္ေနေသာျမိဳ ႔အခ်ိဳ ႔တုုိ႔တြင္လည္း တညီတညာတည္း

နိမ့္ေနၾကသည္မဟုုတ္ဘဲ တျမိဳ ႔ႏွင့္တျမိဳ ႔အတိုုင္းအတာျခင္းမတူညီဟုုသိရသည္။ 

ထုုိ႔ျပင္ မိမိျမန္မာျပည္တြင္ရွိစဥ္မွသည္ယခုုနယ္သာလန္ေရာက္သည္အထိ သိထားသည္မွာေဟာလန္ႏွင့္နယ္သာလန္သည္နာမည္မွ်သာကြဲ၍ 

အတူတူပင္ျဖစ္သည္ဟုုမွတ္ထား၊သိထားခဲ့သည္။ မိမိ၏

မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းမ်ားလည္းဤကဲ့သုုိ႔ပင္သိမွတ္ထားၾကေလသည္။ မိမိ၏

မိတ္ေဆြမ်ားသာမဟုုတ္၊ နယ္သာလန္တြင္ေနထုုိင္ၾကေသာျမန္မာအခ်ိဳ ႔တုုိ႔သည္ပင္ ေဟာ္လန္ႏွင့္နယ္သာလန္အေၾကာင္းကုုိကြဲကြဲျပားျပားမွန္ကန္စြာမသိၾကဟုု 

သိရသည္။ ေဟာ္လန္ဟူသည္ေရွးကေခၚေသာနာမည္ျဖစ္ျပီးလွ်င္ နယ္သာလန္ဟူသည္ ယခုုေခၚေသာနာမည္ျဖစ္သည္ဟုုလည္း ေျပာဆုုိသံကုုိၾကားရျပန္သည္။ သုုိ႔ႏွင့္ ေဝဝါးေထြျပားေသာစကားလုုံးမ်ားတြင္သာလမ္းမဆုုံးခ်င္ေသာေၾကာင့္ ဂဃနဏသိႏုုိင္ရန္ေလ့လာၾကည့္မိသည္။

အမွန္စင္စစ္ နယ္သာလန္ဆုုိသည္မွာ တႏုုိင္ငံလုုံးကုုိရည္ညြန္း၍ေခၚဆုုိေသာနာမည္ျဖစ္ျပီးလွ်င္ ေဟာ္လန္ဆုုိသည္မွာ နယ္သာလန္၏ျပည္နယ္ (၁၂) ခုုအနက္မွ ေတာင္ေဟာ္လန္ျပည္နယ္ႏွင့္

ေျမာက္ေဟာ္လန္ျပည္နယ္ (၂) ခုုကုုိသာရည္ညြန္း၍ေခၚဆုုိေသာနာမည္ျဖစ္သည္ဟုု ေလ့လာခ်က္အရသိရသည္။ ေျမာက္ေဟာ္လန္ျပည္နယ္တြင္ အျပည္ျပည္ဆုုိင္ရာ Schipol

 ေလဆိပ္ႏွင့္ (Amsterdam) အမ္စတာဒမ္ျမိဳ ႔ေတာ္တုုိ႔ပါဝင္ေလသည္။ 

ဤ (Amsterdam) အမ္စတာဒမ္ျမိဳ ႔သည္ နယ္သာလန္ႏုုိင္ငံ၏ရုုံးစုုိက္ရာ

ျမိဳ ႔ေတာ္မဟုုတ္ေခ်။ ေတာင္ေဟာ္လန္ျပည္နယ္တြင္ကား နယ္သာလန္ႏုုိင္ငံ၏

ရုုံးစုိက္ရာျမိဳ ႔ေတာ္ျဖစ္ေသာ (Den Haag) ဒန္ဟတ္ဂ္ျမိဳ ႔ပါဝင္သည္။ ၎ (Den Haag) 

ဒန္ဟတ္ဂ္ျမိဳ ႔ကုိ အဂၤလိပ္အသံထြက္ျဖင့္ (The Hague) “သည္ဟိသ္” ျမိဳ ႔ဟုုေခၚဆုုိျပီး

ဤျမိဳ ႔သည္အျပည္ျပည္ဆုုိင္ရာတရားရုံးခ်ဳပ္ ရုုံးစုုိက္ရာျမိဳ ႔ေတာ္လည္းျဖစ္သည္။ (Rotterdam)

 ေရာ့တာဒမ္ျမိဳ ႔သည္လည္းေတာင္ေဟာ္လန္ျပည္နယ္တြင္ပါဝင္၍ နယ္သာလန္၏

အၾကီးဆုုံးဆိပ္ကမ္းျမိဳ ႔ၾကီးလည္းျဖစ္သည္။ အဆုုိပါေတာင္ေဟာ္လန္ႏွင့္ေျမာက္ေဟာ္လန္

ျပည္နယ္မ်ားတြင္ေနၾကသူမ်ားကုုိ (Hollanders) ေဟာ္လန္ဒါ ဟုုေခၚဆုုိေၾကာင္း

သိရသည္။

တႏုုိင္ငံလုုံးကုုိျခံဳငုံ၍ (၁၂) ျပည္နယ္လုုံးပါဝင္ေအာင္သုုံးႏႈန္းလွ်င္ (Dutch) ဒတ္ခ်္ႏုုိင္ငံ 

သုုိ႔မဟုုတ္ နယ္သာလန္ႏုုိင္ငံဟူ၍ေခၚေဝၚသုုံးႏႈန္းသည္။ လူမ်ိဴးမွာဒတ္ခ်္လူမ်ိဴးျဖစ္၍ 

ဘာသာစကားသည္လည္း ဒတ္ခ်္ဘာသာစကားပင္ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္

 (The Kingdom of the Netherlands) “နယ္သာလန္ဘုုရင့္ႏုုိင္ငံေတာ္” 

ဟုုသုုံးႏႈန္းလွ်င္မူကား Aruba, Curacao, Sint Maarten ဟူေသာကြ်န္းႏုုိ္င္ငံသုုံးခုုပါ 

ပါဝင္ေလသည္။ ထုုိ႔ေၾကာင့္ “နယ္သာလန္ဘုုရင့္ႏုုိင္ငံေတာ္” ဟုုသုုံးႏႈန္းလွ်င္ မူလ(၁၂)ျပည္နယ္ရွိေသာနယ္သာလန္ႏုုိင္ငံႏွင့္အဆုုိပါကြ်န္းႏုုိင္ငံသုုံးခုုစုုေပါင္း၍ စုုစုုေပါင္းေလးႏုုိင္ငံျဖစ္ေလသည္။ (ေအာက္တြင္ေဖၚျပထားေသာျမိဳ ႔သုုံးျမိဳ ႔

လည္းပါဝင္ပါသည္) အထက္ပါကြ်န္းႏုုိင္ငံသုုံးခုုတည္ရွိသည့္ေနရာမွာ 

(Central America) ေတာင္အေမရိကားႏွင့္ေျမာက္အေမရိကား

တုုိက္ၾကီးႏွစ္ခုုတုုိ႔၏အၾကားတြင္ရွိေလသည္။ ၎ကြ်န္းႏုုိင္ငံမ်ားသည္

သူတုုိ႔ကုုိယ္ပုုိင္အလံကုုိအေလးျပဳ၍ ကိုုယ္ပုုိင္ေငြေၾကးကုုိသုုံးစြဲၾကကာ ကုုိယ္ပုုိင္အစုုိးရတုု႔ိျဖင့္အုုပ္ခ်ဳပ္ၾကသည္ဟုုသိရသည္။ သုုိ႔ေသာ္လည္း

အဆုုိပါကြ်န္းႏုုိင္ငံသားမ်ားသည္ နယ္သာလန္ႏုုိင္ငံသားအျဖစ္အသိမွတ္ျပဳခံရျပီးလွ်င္ နယ္သာလန္ပတ္စ္ပုုိ႔ကုုိသာကုုိင္ၾကသည္။ ထုုိ႔ျပင္ ၎ကြ်န္းႏုုိင္ငံတုု႔ိသည္ 

ဥေရာပသမဂၢ (E U) အဖြဲ ႔ဝင္ႏုုိင္ငံမ်ားပင္ျဖစ္ၾကေလသည္။ အေၾကာင္းမွာ 

မူလနယ္သာလန္ႏုုိင္ငံသည္ ဥေရာပသမဂၢအဖြဲ ႔ဝင္ႏုုိင္ငံျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။

ထုုိ႔ျပင္ ၁၆၀၂ ခုုႏွစ္မွ ၁၈၀၀ ခုုႏွစ္အထိႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀) နီးပါး တန္ခုုိးၾသဇာၾကီးမားကာ

ေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ ဒတ္ခ်္အေရွ ႔အိႏၵိယကုုမၼဏီ The Dutch East India Company

 (ဒတ္ခ်္ဘာသာစကားျဖင့္ Vereenigde Oostindische Companie, VOC ဟုုေခၚသည္) သည္

 East Coast of America ကုုိ New Netherlands ဟုုနာမည္ေပးခဲ့သည္။ ျမိဳ ႔ေတာ္ကုုိလည္း 

New Amsterdam ဟုုသမုုတ္ခဲ့ေလသည္။ ၎ New Amsterdam ျမိဳ ႔သည္ ယခုုအခါ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုုမွကုုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္ရုုံးစုုိက္ေသာ New York

ျမိဳ ႔ေတာ္ၾကီးပင္ျဖစ္သည္။ ယခုုေတာ့ အနိစၥသေဘာအရနယ္သာလန္ပုုိင္

မဟုုတ္ေတာ့ေခ်။ ဒတ္ခ်္လူမ်ိဴးတုုိ႔သည္လည္း အတိတ္တခ်ိန္က

အင္ပါယာက်ယ္ျပန္႔ေသာလူမ်ိဴးတုုိ႔ပင္ျဖစ္ခဲ့သည္။

ထုုိ႔ျပင္ ေတာင္အေမရိကားႏွင့္ေျမာက္အေမရိကားတုုိက္၏အလယ္တြင္ရွိေသာ

 Bonaire, Sint Eustatius, Saba ျမိဳ ႔ဟူေသာျမိဳ ႔သုုံးျမိဳ ႔တုုိ႔သည္လည္း 

နယ္သာလန္ပုုိင္ျမိဳ ႔တုုိ႔ပင္ျဖစ္သည္။ တနည္းဆုုိေသာ္ ကြ်န္းႏုုိင္ငံငယ္ေလးမ်ား

ပင္ျဖစ္သည္။ သုုိ႔ေသာ္ ၎ျမိဳ ႔တုုိ႔သည္ယူရုုိေငြေၾကးကုုိမသုုံးစြဲၾကဘဲ ေဒၚလာကုုိသာ

သုုံးစြဲၾကေလသည္။ ဤျမိဳ ႔သူ ျမိဳ ႔သားမ်ားသည္လည္း နယ္သာလန္ႏုုိင္ငံသားမ်ားပင္ျဖစ္၍ နယ္သာလန္ပတ္စ္ပုုိ႔ကုုိပင္ကိုုင္ၾကေလသည္။ ၎ျပင္ ဤျမိဳ ႔သုုံးျမိဳ ႔သည္ ေနရာေဒသအားျဖင့္ေဝးကြာသည့္ျပင္ တုုိက္အားျဖင့္လည္းျခားနားေနေစကာမူ နယ္သာလန္ႏုုိင္ငံ၏ေရြးေကာက္ပြဲတြင္မဲထည့္ႏုုိင္ခြင့္ရွိၾကေလသည္။

(E U) ဥေရာပသမဂၢစာရင္းဝင္ျမိဳ ႔မ်ားလည္းျဖစ္ၾကသည္။ အေၾကာင္းမွာ 

နယ္သာလန္ဘုုရင့္ႏုုိင္ငံေတာ္တြင္ပါဝင္ေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္ေလသည္။

 မိမိယခုတင္ျပခဲ့ျပီးေသာ (မူလနယ္သာလန္မပါ) ကြ်န္းႏုုိင္ငံသုုံးႏုုိင္ငံႏွင့္ျမိဳ ႔သုုံးျမိဳ ႔ကုုိ

ေပါင္း၍ေခၚလွ်င္ The Dutch Caribbean ဟုုေခၚဆုုိေၾကာင္းသိရသည္။ သုုိ႔ေသာ္ 

“The Kingdom of the Netherlands” “နယ္သာလန္ဘုုရင့္ႏုုိင္ငံေတာ္” ဟုုသုုံးႏႈန္းလွ်င္မူကား

 မူလဥေရာပမွ ျပည္နယ္ (၁၂) ခုုပါဝင္ေသာနယ္သာလန္ႏုုိင္ငံအျပင္

အထက္ပါဆုုိခဲ့ျပီးေသာကြ်န္းႏုုိ္င္ငံသုုံးခုုႏွင့္ျမိဳ႔သုုံးျမိဳ ႔ တုုိ႔အားလုုံးပါဝင္ေၾကာင္းႏွင့္

၎ႏုုိင္ငံငယ္မ်ားႏွင့္ျမိဳ ႔မ်ားတုုိ႔ကုုိစုုေပါင္း၍ရည္ညႊန္းေခၚဆုုိေၾကာင္း သိရသည္။

 (ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္)